NAKİT SERMAYE ARTIRIMI UYGULAMASININ DETAYLARI

NAKİT SERMAYE ARTIRIMI UYGULAMASININ DETAYLARI

 1-Yasal Düzenleme

Hatırlanacağı üzere, 7.4.2015 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 6637 Sayılı Kanun’un 8 inci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde değişiklik yapılarak, sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımlarına teşvik getirilmiştir.

Daha sonra, 30 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete’ de nakit sermaye artırımında uygulanacak indirim oranlarına ilişkin 2015/7910 No.lu Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştır.

Son olarak, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan Tebliğ ile söz konusu düzenlemedeki gri alanlar giderilmeye çalışılmış ve bu amaçla  4 Mart 2016 tarihli ve 29643 sayılı Resmi Gazete' de nakit sermaye artırımlarına teşvik getiren düzenlemeye ilişkin açıklamaların yer aldığı 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9) yayımlandı.

Bu yasal düzenlemelerde yer alan açıklamalardan öne çıkan hususlar bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

2-Nakit Sermaye Arttırımı İndirimi

7.4.2015 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan; 27.03.2015 tarihli 6637 Sayılı Kanun’un 8 inci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Maddesinin 1.fıkrasına eklenen (ı) bendinde;

“Sermaye şirketlerinin (Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile KİT’ler hariç) ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden TCMB tarafından indirimden yararlanılan  yıl için en son açıklanan faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’sinin, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.”

3-İndirim Hesabında Dikkate Alınmayacak Sermaye Artışları

-       Sermaye şirketlerine varlık (nakit dışı) devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları

-       Birleşme, devir ve bölünme işlemlerinden kaynaklanan sermaye artışları (ayrıca nakit sermaye artıran ve indirimden faydalanan bir şirketin devir ve bölünme işlemine konu olması durumunda da faiz indirimi son bulacaktır.)

-       Bilançoda , özkaynaklar içerisinde yer alan sermaye yedekleri, kâr yedekleri, geçmiş yıl kârları kalemlerinin sermayeye eklenmesi

-       Ortaklarca veya ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları (şirkete borcu olan ortak tarafından yerine getirilecek sermaye artırımı taahhüdünün, ilgili borç ödenmedikçe, indirimde dikkate alınmayacaktır.)

-       Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleşen sermaye artışları (ortaklara ödeme yapmaksızın, ortakların alacaklarına mahsuben yapılan sermaye artışları)

-       Şirkete nakdi sermaye dışında;  hisse senedi, tahvil, bono vs. gibi kıymetlerin konulmasıyla sağlanan sermaye artışları

 

Tebliğde, indirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışının sadece nakdi sermaye ile sınırlı tutulduğu özellikle vurgulanan konulardan biridir. Buradan bahisle, taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

 

4. İndirim Uygulaması

Nakdi sermaye artışı üzerinden, indirimden yararlanılan yıl için TCMB en son açıklanan Ticari Krediler Faiz Oranı dikkate alınır. Bu faiz oranı dikkate alınarak ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen orana  (%50) isabet eden kısmı ilgili dönem kurum kazancından indirilecektir. Örneğin 2015 yılı için TCMB tarafından en son açıklanan oran %14,65 idi.

Kurum kazancından indirilebilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

İndirim Tutarı

=

Nakdi Sermaye Artışı Tutarı x Ticari Krediler Faiz Oranı x İndirim Oranı x Süre

 

5. Sermaye artırımında dikkate alınacak tarih

Tebliğde, nakden taahhüt edilen sermayenin ne zamandan itibaren indirime konu edilebileceğine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Buna göre, nakden taahhüt edilen sermayenin;

• Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,
• Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi

esas alınacaktır. Tarihin yer aldığı ay kesri tam sayılacak, yılın kalan süresi için kıst dönem hesaplanacaktır.

  Örnek Uygulama (1)  

ABC A.Ş sermayesinin 10.000.000 TL arttırılmasına 15/08/2015 tarihinde karar verilmiştir. Şirket ortakları da taahhüt edilen sermaye artış tutarının %25’ i olan 2.500.000 TL’ yi 26/08/2015 tarihinde şirketin banka hesaplarına yatırmıştır. Daha sonra sermaye artırım kararı 05/09/2015 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiştir.

Şirket ortakları taahhüt ettikleri sermayenin kalan kısmı olan 7.500.000 TL yi de 18/11/2015 tarihinde  ( yani tescil tarihinden sonra) banka hesabına yatırmıştır.

Bakanlar Kurulu Kararına göre ABC A.Ş’ nin yararlanabileceği indirim oranı %50 olup 2015 yılı sonu itibariyle TCMB tarafından açıklanan faiz oranı %14,65 tir.

Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce (26/08/2015) banka hesabına yatırılan %25 lik kısım için bu kararın tescil tarihi olan 05/09/2015 tarihi dikkate alınacaktır. 05/09/2015 tarihinden yıl sonuna kadar olan süre hesaplanacaktır. Buna göre 2.500.000 TL için;

İndirim tutarı

=

Nakdi Sermaye Artışı Tutarı  x Ticari Krediler Faiz Oranı x İndirim Oranı x Süre

İndirim tutarı = 2.500.000 x 0,1465 x 0,50 x 4/12

İndirim tutarı = 61.041,67 TL

Kararın tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına 18/11/2015 tarihinde yatırılan 7.500.000 TL için banka hesabına yatırıldığı tarih dikkate alınacaktır. Buna göre 7.500.000 TL için;  

İndirim tutarı

=

Nakdi Sermaye Artışı Tutarı  x Ticari Krediler Faiz Oranı x İndirim Oranı x Süre

İndirim tutarı= 7.500.000 x 0,1465 x 0,50 x 2/12

İndirim tutarı= 91.562,50 TL

Sonuç olarak ABC A.Ş 2015 hesap döneminde 01/07/2015 tarihinden sonra gerçekleştirdiği toplam 10.000.000 TL sermaye artırımı için hesapladığı ve kurum kazancının tespitinde dikkate alabileceği toplam indirim tutarı 61.041,67 TL+ 91.562,50 TL = 153.604,17 TL olacaktır.

Önemle belirmek isteriz ki, ABC A.Ş 2016 ve izleyen hesap dönemlerinde sermaye azaltımı yapmadığı sürece 10.000.000 TL lik nakit sermaye artımının tamamı üzerinden her yıl 12 ay hesabıyla indirim tutarı hesaplayabilecektir.

 Örnek Uygulama (2) 

(ABC) A.Ş  15/12/2015 tarihli genel kurul kararı ile 35.000.000 TL olan sermayesini 50.000.000 TL ye çıkarmaya karar vermiştir. Artan  15.000.000 TL ‘nin nakit ödenmesine karar  verilmiş ve bu tutarın %25’i olan 3.750.000 TL 20/12/2015 tarihinde ortaklarca şirketin banka hesabına yatırılmıştır.

Sermaye artımına ilişkin genel kurul kararı 05/01/2016 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiştir.

Sermaye taahhüdünün kalan 11.250.000  TL’si nakit olarak 29/01/2016 tarihinde ortaklarca şirketin banka hesabına yatırılmıştır.

(ABC) A.Ş.’ nin indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alacağı indirim oranı %50 olup 2016 yılı sonu itibarıyla TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı %12’dur.

Sermaye artırımına ilişkin karar her ne kadar 2015 hesap döneminde alınmış olsa da bu kararın ticaret siciline tescili 05/01/2016 tarihinde gerçekleştirildiğinden, taahhüt edilen sermayenin 20/12/2015 tarihinde şirketin banka hesabına yatırılmış olan %25’lik kısmı için 2015 hesap dönemi itibarıyla indirimden faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, sermaye artırımına ilişkin karar Ocak 2016 döneminde ticaret siciline tescil edildiğinden ve sermaye taahhüdünün kalan kısmının tamamı da bu dönemde ortaklarca şirketin banka hesabına yatırılmış olduğundan, 2016 hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahının tespitinde (ABC) A.Ş. sermayesinin nakden artırılan tutarının tamamı üzerinden indirim uygulamasından faydalanabilecektir.

İndirim tutarı

=

Nakdi Sermaye Artışı Tutarı  x Ticari Krediler Faiz Oranı x İndirim Oranı x Süre

 

= 15.000.000 TL x 0,12 x 0,50 x (12/12)

= 900.000 TL

(ABC) A.Ş. 2016 hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahının tespitinde 900.000 TL’lik tutar için indirim uygulamasından yararlanabilecektir.

(ABC) A.Ş. sonraki hesap dönemlerinde şartları taşıması kaydıyla, artırılan bu sermaye tutarı 15.000.000 TL için indirim uygulamasından yararlanmaya devam edebilecektir.

Ayrıca, (ABC) A.Ş. sonraki hesap dönemlerinde yeniden sermaye artırımına gitmesi halinde, şartları taşıması kaydıyla, artırılan bu sermaye tutarları için indirim uygulamasından yararlanabilecektir.

    6.Sonuç

01.07.2015 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile amaçlanan şirketlerin sermaye yapılarının güçlendirilerek şirketlere nakdi sermaye girişini teşvik etmektir. Şirketler nakit sermaye artırımındaki teşvikler ile vergisel avantaj sağlayabileceklerdir. Matrahın yetersiz olması halinde indirilemeyen tutarlar sonraki dönemlere devredilebilecektir. Bu durum şirketlerin borçlanma yerine nakit sermaye artırma yöntemini tercih edecekleri beklenmektedir.

Buna göre;

- Kanun 01.07.2015 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu tarihten sonraki nakdi sermaye artışları için uygulanabilecektir.

- Faiz indirimi uygulamasından, 01.07.2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarında nakdi sermaye artışı yapan veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketleri yararlanabilmektedir.

- Sermaye şirketleri gerçekleştirdikleri nakdi sermaye artışları üzerinden, artışın yapıldığı hesap döneminden itibaren takip eden her yıl için ayrı ayrı indirim uygulamasından yararlanabileceklerdir.

- Hesaplanan indirim tutarının kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili olduğu hesap dönemine ait matrahın tespitinde indirim konusu yapılamaması durumunda bu indirim tutarları, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmadan izleyen hesap dönemlerinde matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

- Sermaye şirketleri, nakdi sermaye artışı kararının ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren, indirim uygulamasından faydalanmaya başlayacaklardır.

- İndirim uygulamasına konu olabilecek sermaye artış tutarı, arttırılan sermayenin ortaklar tarafından şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlı olup taahhüt edilen sermayenin nakit olarak yatırılmayan kısmı dikkate alınmayacaktır.

Ziya Elmas

SMMM – Bağımsız Denetçi

SA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK DENETİM VE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ.

 

 Yararlanılan Kaynaklar

-7.4.2015 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 6637 Sayılı Kanun

-30 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 2015/7910 No.lu Bakanlar Kurulu Kararı

- 4 Mart 2016 tarihli ve 29643 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9)